آویشن

همه چیز در مورد آویشن و قیمت آویشن خشک شده

آویشن (Thymes) یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای است. به طوری که مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماریها خود استفاده می کرده اند. در کتب مذهبی از آویشن به عنوان گیاه مورد علاقه ی حضرت موسی (ع) یاد شده است. آویشن در سال ۲۰۰۶ میلادی به عنوان گیاه دارویی منتخب سال برگزیده شد. همچنین گیاه دارویی منتخب سازمان بهداشت جهانی ( W.H.O ) می باشد.

موقیعیت جغرافیایی

گیاهی است از خانواده ی نعناعیان Lamiaceae. جنس Thymus دارای گونه های مختلفی است که ۱۴ گونه ی آن بومی ایران هستند.

آویشن گیاهی است بومی نواحی شرقی مدیترانه با عدد کروموزومی ۳۰= ۲n ، گیاهی چند ساله با بوته های متراکم و پر شاخه ، ریشه ی مستقیم و کم و بیش چوبی با انشعابات فراوان ، ساقه ی مستقیم و چهار گوش دارد که ارتفاع بوته معمولاً بین ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر است. پائین ساقه چوبی است در حالی که قسمت های فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعابات فراوانی دارد. برگ ها کوچک ، متقابل و کم و بیش نیزه ای شکل و بدون دمبرگ هستند.

برگها پوشیده از کرک های خاکستری رنگ و حاوی اسانس هستند. گل ها کوچک ، کامل و به رنگ های سفید ، صورتی و ارغوانی مشا هد می شوند . گل ها از سال دوّم رویش در اواسط اردیبهشت ظاهر می شوند.

میوه آویشن

میوه فندقه ( شیز و کارپ چهار فندقه ) به رنگ قهوه ای تیره به طول ۲-۱ میلی متر است که داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد. بذر آویشن بسیار ریز است و وزن هزار دانه ی آن ۲۵/۰ تا ۲۸/۰ گرم است . بذرهای آویشن ۲ تا ۳ سال قوه ی نامیه ی خوبی دارند. در شرایط اقلیمی مناسب ۱۴ تا ۲۰ روز پس از کاشت سبز می شوند.

درباره آویشن

آویشن، گیاهی چند ساله است، ولی در آب و هوای سرد تنها یک سال دوام می‌آورد. به صورت بته است و شاخه‌های متعدد دارد.

ساقه‌های اصلی گیاه، خشک و چوبی هستند و طول آنها به ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های آویشن کوچک و باریک و به شکل بیضی تا خنجری هستند و بسیار معطر می‌باشند. برگ‌ها به رنک سبز مایل به خاکستری هستند و پشت برگ‌ها نرم می‌ باشد.

از اوایل تا اواسط تابستان حلقه‌ های گل استوانه‌ ای شکل دو لبه‌ای، به رنگ‌های بنفش و صورتی، به صورت خوشه در نوک شاخه‌ها، ظاهر می‌ شوند. گیاه آویشن در انواع مختلف از جمله آویشن برگ باریک، برگ پهن، خال خال و بالاخره آویشن لیمویی یافت می‌ شود.

این گیاه علفی چندساله، از خانواده Labiatae و به انگلیسی Thyme و در کتاب سنتی فارسی با نام‌های «حاشا»، «اوشن» و «صعترالحمیر» نام برده شده است. در ایران گونه های مختلفی از این گیاه به صورت علفی تا انواعی که به صورت درختچه هستند، می رویند و در بعضی از مناطق نیز در مزارع کاشته می شوند.

اسامی آویشن

این گیاه با اسامی محلی متفاوتی شناخته شده است، از جمله در همدان آن را «آزربه» در آذربایجان «ککلیک اوتی» و در سایر مناطق «صعتر»، «اوشن»، «اشمه کوهی»، «سی سنبر» و «سوسنبر» نامیده می شود.

زیستگاه طبیعی :

آویشن، گیاه بومی غرب حوزه‌ی مدیترانه و جنوب استرالیا می‌باشد که کشت آن در سایر نقاط دنیا نیز متداول شده است.

آویشن در زمین‌های سخت و صخره‌ای و جایی که خوب زهکشی شده است، سبز می‌شود.

سازگاری :

آویشن گیاهی مدیترانه ای است و در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد . این گیاه ، خشکی دوست بوده و به سهولت قادر به تحمل کم آبی و خشکی است . آویشن به آب ایستایی حساس است به طوریکه این امر می تواند سبب خشک شدن آن شود. خاک های سبک حاوی ترکیبات کلسیم و با ضخامت زیاد سطح الارض ، خاکهای مناسبی برای کشت آویشن است و خاکهای سنگین مناسب نیست زیرا این نوع خاکها سبب کاهش شدید عملکرد پیکر رویشی و اسانس آن می شود . (( پی اچ )) مناسب خاک نیز برای کاشت آویشن بین ۵/۴ تا ۸ است.

خواص آویشن (طبیعت و خواص دارویی آویشن)

• ضد نفخ شکم، موجب گرمی تن (طبیعت آویشن گرم و خشک است) و سهولت گوارش غذا
• درمان پیچش روده (دل ‌پیچه) و اسهال
• درمان بیماری‌های دستگاه تنفسی شامل زکام (سرماخوردگی)، برونشیت، آسم و گریپ
• از بین برنده سستی و رخوت تن
• درمان عفونت قسمت‌های مختلف بدن (دارای خاصیت ضدعفونی کننده)
• تقویت دید
• تقویت نیروی جنسی
• کاهش ریزش مو
• تسکین درد رحم و درد سیاتیک

دیگر کاربردها و خواص آویشن

• مواد موثره آویشن در صنایع غذایی به مقادیر فراوان کاربرد دارد. از تیمول و کارواکرول آن به‌عنوان نگهدارنده مواد غذایی در صنایع غذایی استفاده می ‌شود.
• اسانس آویشن خاصیت شدید ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.
• از مواد موثره این گیاه در صنایع آرایشی و بهداشتی و در تهیه کرم‌ ها، عطرها، لوسیون ‌ها، دهان‌ شویه‌ ها و پماد استفاده می ‌شود.
• مواد موثره آویشن از ترکیبات ضد ریزش مو در عصاره‌های گیاهی مورد استفاده در شامپو می ‌باشد.
• از اسانس و عرق آویشن به‌عنوان آروماتراپی (درمان با مواد معطر) استفاده شده و در خمیر دندان نیز به ‌عنوان یک ماده ضد باکتری مورد استفاده قرار می‌ گیرد.
  

خواص دمنوش آویشن

دمنوش آویشن به هضم غذا کمک می‌نماید و ضد سرفه و خلط آور است و در برونشیت، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس فوقانی استفاده می‌گردد. دم کرده آن برای سکسکه، دل‌ پیچه، قطره قطره ادرار کردن، خرد کردن سنگ مثانه و تسکین دردهای قاعدگی بسیار نافع است.

اگر ۵ تا ۱۰ گرم آویشن را در یک لیتر آب‌جوش دم کرده و با کمی عسل به بیماران مبتلا به تنگی نفس و کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک دهیم، موثر واقع خواهد شد. برای جلوگیری از ریزش مو ۲۰ گرم گیاه آویشن را در یک لیتر آب جوشانده آن را هر چند روز یک بار به سر بمالید.

تهیه دمنوش آویشن و مقدار مصرف

برای تهیه دمنوش آویشن، یک قاشق مرباخوری آویشن خشک‌شده را داخل دو لیوان آب ‌جوش بریزید. قوری را روی شعله غیر مستقیم قرار دهید تا دم بکشد، سپس به مقدار دلخواه، عسل به آن بیفزایید و میل نمایید، همچنین می‌توانید موقع دم‌ کشیدن، به آن لیمو عمانی نیز اضافه کنید.

عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف