پونه گیاهی از خانواده ی نعناعیان است. گیاه پونه را هم به صورت تر و تازه و هم به صورت پونه خشک مورد استفاده قرار می دهند. خواص و فواید پونه خشک هیچ تفاوتی با پونه ی تازه و تر ندارد. پونه خشک کاربردها و استفاده های متفاوتی دارد.
از پونه خشک در آشپزی و پخت و پز و همچنین در طب سنتی و دارویی استفاده می کند. استفاده از سبزی پونه از قدیم الایام در موارد گفته شده در بالا نه تنها در کشور ما بلکه در بسیاری نقاط دیگر جهان از جمله در روم و چین استفاده می شده است. علاوه بر موارد گفته شده یعنی آشپزی و دارویی و درمانی از گیاه پونه در صنعت عطرسازی نیز استفاده های فراوانی می شود.
به طور کلی می توان گفت گیاه پونه به علت اسانس و عطر قوی که دارد در ساخت و تولید محصولات آرایشی و بهداشتی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از اسانس این گیاه در صنایع غذایی مختلف استفاده های فراوانی می شود. به طور مثال از اسانس گیاه پونه در تولید انواع آدامس ها و برخی خوراکی های دیگر استفاده می کنند. اسانسی که از گیاه پونه به دست می آید بسیار غلیظ بوده و عطر بسیار تندی هم دارد.
این اسانس با خصوصیاتی که گفتیم بسیار سمی و کشنده می باشد. از این اسانس گاها به عنوان یک حشره کش طبیعی استفاده می شود. گزارش هایی مبنی بر این که برخی افراد با خوردن این اسانس گیاهی به دست آمده از پونه جان خود را از دست داده اند نیز وجود دارد. علائم مسمومیت با اسانس یا روغن پونه به شرح زیر می باشد. حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه.
پونه خشک و استفاده در آشپزی
از پونه خشک در طبخ بسیاری از غذاها استفاده می شود. به طور مثال از جمله ی غذاهای سنتی ما ایرانیان که در طبخ و پخت آن ها از پونه خشک استفاده می کنیم می توان به آش رشته، کشک بادمجان، انواع دلمه ها و بسیاری غذاهای دیگر.
همچنین از دیرباز ایرانیان برای خوش طعم و خوش عطر کردن انواع نوشیدنی ها به ویژه چای که نوشیدنی محبوب ما ایرانی ها هم محسوب می شود از انواع سبزی های معطر و خشک استفاده می کرده اند. یکی از این سبزی های خشک و معطر پونه خشک می باشد. گاها هم پونه خشک را به تنهایی دم کرده و به عنوان یک نوشیدنی گرم مصرف می کنند.
پونه خشک و استفاده های درمانی
پونه از جمله ی مواد خوراکی می باشد که دارای یک طبع گرم می باشد. بنابراین برای بسیاری از بیماری ها نظیر سرماخوردگی و گلو درد بسیار مناسب و موثر خواهد بود. سبزی پونه به قدری گرم است که در طب سنتی برای سقط جنین از دمنوش و دم کرده ی آن استفاده کرده اند.
به طور کلی از پونه خشک برای برطرف کردن مشکلات گوارشی و کاهش درد عادت ماهیانه استفاده می کنند. مهم تر از همه این که از این نوع پونه برای رفع و بهبود بیماری های مربوط به دستگاه گوارش استفاده می کنند. بیشترین کاربرد را در درمان بیماری های مربوط به دستگاه گوارش برای رفع نفخ معده دارد.
پونه خشک
امروزه بسیاری از بانوان اقدام به خرید و خشک کردن سبزی پونه می کنند. و از پونه خشک در طول سال برای موارد مختلف از جمله آشپزی و یا به عنوان دارو استفاده می کنند. با توجه به مشغله های زندگی امروز و دشواری هایی که در تهیه ی یک سبزی خوب و پاکیزه وجود دارد بسیاری از کارگاه ها و شرکت هایی به وجود آمده اند که در یک شرایط خوب و پاکیزه و کاملا بهداشتی اقدام به تهیه ی انواع سبزی ها کرده و آن ها را در یک محیط بهداشتی خشک کرده و در بسته بندی های مناسب و همچنین در اندازه های مختلف به طور مثال پانصد گرمی و یا یک کیلویی تولید و آن ها را روانه ی بازار مصرف می کنند.
علاوه بر فروشگاه هایی که در سطح شهر وجود دارد و می توانید این نوع پونه را از آن ها تهیه نمایید برخی از این کارگاه ها و شرکت هایی که در بالا ذکر شد محصولات خود را به صورت اینترنتی یا به عبارتی در فروشگاه های اینترنتی خود به فروش می رسانند.