ترخون یک نوع سبزی خوش عطر و خوش طعم است که بسیار هم طرفدار دارد. سبزی ترخون را به صورت ترو تازه و هم به صورت ترخون خشک مورد استفاده قرار می دهند. سبزی ترخون را با نام تلخون هم می شناسند.
گیاه ترخون در گروه گیاهان علفی چند ساله قرار دارد. این سبزی خوش عطر از خانواده ی کاسنی ها می باشد. گیاه خوش طعم ترخون از جمله ی گیاهان و سبزی های بومی موجود در آسیای میانه است. البته زیستگاه اصلی این گیاه بی نظیر روسیه و برخی مناطق آمریکای شمالی می باشد. اما امروزه در هر نقطه ای از جهان که آب و هوا و خاک آن جا مناسب کاشت و پرورش ترخون باشد یافت می شود.
نام واژه ی ترخون را در فارسی با ت می نویسند در حالی که در عربی این واژه را با ط می نویسند. همچنین واژه های مربوط به این سبزی در زبان های اروپایی برگرفته از زبان های موجود در خاورمیانه و آسیایی بوده است.
برخی ویژگی های گیاه ترخون
سبزی ترخون در مناطقی رشد می کند که آب و هوای آن گرم و مرطوب باشد. در واقع این گیاه بسیار زیاد به نور آفتاب نیاز دارد. همچنین میزان آب مورد نیاز گیاه ترخون تقریبا بالا می باشد به گونه ای که این سبزی فوق العاده و خوش عطر را باید در زمین هایی کاشت که به اندازه ی کافی آب داشته باشند.
نکته ی جالب توجه در مورد سبزی ترخون این است که این سبزی به هنگام بروز سرمای شدید در فصل زمستان هیچ آسیبی نمی بیند. در واقع ترخون دچار سرمازدگی نخواهد شد. میزان عطر و رایحه ی موجود در گیاه ترخون بستگی به نوع خاک آن دارد. به طور مثال سبزی ترخونی که در خاک های خشک کاشته می شود نسبت به سبزی ترخونی که در خاک های مرطوب به دست می آید عطر و رایحه ی بهتر و قوی تری دارد.
آشپزی و ترخون خشک
از دیرباز در بسیاری از فرهنگ ها از جمله در کشور ما تهیه و خشک کردن سبزی های معطر مثل ترخون وجود داشته است. امروزه نیز سبزی های متعددی از جمله ترخون توسط بانوان خشک شده و در موارد مختلف استفاده می شوند.
از سبزی ترخون خشک برای طعم دار کردن برخی غذاها مثل آبگوشت و یا انواع سوپ ها و آش ها استفاده می کنند در واقع کاربرد اصلی سبزی هایی مثل ترخون که بسیار خوش عطر هستند بیشتر به عنوان چاشنی می باشد. بانوان ایرانی همچنین در تهیه ی برخی شوری ها و ترشی ها از ترخون خشک استفاده می کنند.
به طور مثال در تهیه ی خیار شور و یا برخی ترشی ها مثل ترشی هفت بیجار و انواع دیگر برای خوش عطر شدن و خوش طعم شدن آن ها از این نوع ترخون به مقدار کم و یا زیاد با توجه به ذائقه افراد خانواده استفاده می کنند.
خواص و فواید ترخون خشک
ترخون خشک دارای مقادیر بسیار زیادی از ویتامین های آ و بی و همچنین ویتامین سی می باشد. علاوه بر آن چه گفتیم این نوع ترخون منبع مناسبی از مواد مغذی نظیر کلسیم، آهن، منیزیم و پتاسیم و مس می باشد.
با توجه به آن چه گفتیم سبزی ترخون برای درمان بسیاری از بیماری ها مثل بیماری های التهابی نظیر انواع روماتیسم ها، دردهای ناشی از قاعدگی و تقویت قوای جنسی، بهبود بیماری های دهان و دندان، درمان نقرس و بیماری های مربوط به دستگاه گوارش نظیر دل درد، حالت تهوع و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
از طرفی خوردن سبزی ترخون می تواند از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری به عمل آورد. استفاده ی بیش از اندازه از سبزی ترخون ضررهای بسیاری دارد. بنابراین بهتر است در مصرف این سبزی همواره جانب اعتدال را رعایت نمایید. همچنین خوردن سبزی ترخون به صورت تازه و یا حتی ترخون خشک برای زنان باردار اصلا مناسب نیست و بهتر است از رژیم غذایی آن ها تا پایان دوره ی بارداری حذف شود.
ترخون خشک
امروزه کارگاه ها و شرکت هایی هستند که انواع سبزی های خشک از جمله این نوع ترخون را تولید کرده و در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهد. این کارگاه ها سبزی های تهیه شده را در شرایطی کاملا بهداشتی و پاکیزه خشک می کنند و در بسته بندی هایی مناسب و در اندازه های مختلف در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند. این مراکز تولید انواع سبزی خشک علاوه بر توزیع محصولات خود در فروشگاه های سطح شهر اقدام به فروش اینترنتی محصولات خود نیز می کنند. بنابراین شما اگر نیاز به تهیه ی این نوع ترخون دارید می توانید از سایت برخی از فروشگاه های این چنینی استفاده نمایید.